Phân tích bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc

Phân tích tác phẩm “Cảnh rừng Việt Bắc

Cảnh rừng Việt Bắc” là bài thơ đặc sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, viết vào mùa xuân năm 1947, khi quân ta vừa rút khỏi Hà Nội và lên vùng núi rừng Việt Bắc để xây dựng căn cứ kháng chiến. Bài thơ khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ, hoang sơ của thiên nhiên Việt Bắc, đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời và niềm tin vào chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kéo dài chín năm. Trong bài viết này, Hoatieu xin chia sẻ dàn ý và bài văn mẫu phân tích tác phẩm “Cảnh rừng Việt Bắc” một cách ngắn gọn và sâu sắc.

Dàn ý phân tích tác phẩm “Cảnh rừng Việt Bắc”

1. Mở bài

   • Giới thiệu tác phẩm Cảnh rừng Việt Bắc, tác giả và cảm nhận chung về bài thơ.
   • Bài thơ được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, khi quân ta rút lên núi rừng Việt Bắc lập căn cứ cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

2. Thân bài

   • Nội dung

     • Luận điểm 1: Nội dung đặc sắc
       • Hai câu đề: Thể hiện cảm xúc trước cảnh rừng Việt Bắc.
         • Từ ngữ “thật là hay” bày tỏ sự yêu mến, ngợi ca thiên nhiên.
         • Hình ảnh thiên nhiên sống động qua tiếng vượn, chim kêu gợi cảnh gần gũi, bình dị.
       • Hai câu thực: Cuộc sống giản dị, thú vị nơi núi rừng.
         • Hình ảnh “ngô nếp nướng”, “thịt rừng quay” thể hiện sự hoà hợp với thiên nhiên, cuộc sống mộc mạc nhưng đầy tình người.
         • Sự thân mật trong cách diễn đạt “chén” thay cho “ăn” gợi nét hài hước, gần gũi.
       • Hai câu luận: Tận hưởng thiên nhiên và cuộc sống lạc quan.
         • “Non xanh, nước biếc; Rượu ngọt, chè xanh” thể hiện sự phong phú của đời sống vật chất lẫn tinh thần.
         • Tâm trạng lạc quan, vui say trước vẻ đẹp thiên nhiên của Bác qua cách diễn đạt “tha hồ dạo, mặc sức say”.
       • Hai câu kết: Niềm tin và tinh thần lạc quan về tương lai cách mạng.
         • Câu thơ “Kháng chiến thành công ta trở lại” thể hiện niềm tin tưởng vào thắng lợi của dân tộc, kết hợp với hình ảnh “trăng xưa”, “hạc cũ” tạo nên bức tranh vừa hiện thực, vừa thơ mộng.
   • Luận điểm 2: Đặc sắc về nghệ thuật
     • Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật với bố cục chặt chẽ, hài hòa.
     • Cách gieo vần, đối câu và sử dụng nhịp điệu tạo cảm giác mượt mà, uyển chuyển.
     • Sử dụng ngôn ngữ gần gũi, tươi sáng, hình ảnh ước lệ kết hợp với tả thực.

3. Kết bài

   • Khẳng định giá trị của bài thơ và cảm nhận về tinh thần lạc quan, yêu thiên nhiên của Bác Hồ.
   • Tác phẩm mang đến thông điệp về sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên, cũng như niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

Bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, sau khi quân đội ta tạm thời rút khỏi Hà Nội, tiến lên núi rừng Việt Bắc để lập căn cứ cho cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp. Đây là lần thứ hai Bác Hồ cùng Trung ương Đảng chọn Việt Bắc làm căn cứ địa để lãnh đạo cách mạng.

Lần đầu tiên là trước cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945. Trong hoàn cảnh gian khó ấy, vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh vẫn luôn giữ trọn niềm lạc quan, cảm xúc sâu sắc với thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng Việt Bắc. Bài thơ thể hiện một tứ thơ tràn đầy hàm xúc, lạc quan – điều mà chỉ những người cách mạng mẫu mực như Bác mới có được trong bối cảnh gian nan ấy.

Ngay từ câu mở đầu, Bác đã bộc lộ niềm hứng khởi trước vẻ đẹp thiên nhiên: “Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay”. Cái hay ở đây không nằm ở sự kỳ bí hay những điều lạ lùng, mà chính là sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Thiên nhiên ở đây vẫn giữ nét hoang sơ, nguyên vẹn, và con người cũng luôn ấp ủ một tình yêu tha thiết, chân thành với thiên nhiên.

Thế nên, dù có tiếng vượn hót, chim kêu suốt ngày, có thể gây khó chịu cho những người kén chọn, nhưng với Bác Hồ, cỏ cây, hoa lá và bầu trời xanh luôn khiến lòng Người tràn đầy cảm xúc. Những âm thanh thiên nhiên như tiếng vượn hót, chim kêu không chỉ là niềm vui mà còn là nguồn động lực và nhắc nhở về trách nhiệm trong công việc và tình yêu đất nước. Hai câu mở đầu đã thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên sâu sắc của Bác Hồ; lòng yêu nước của Người không phải là điều gì xa vời, mà chính là tình yêu thiên nhiên và những gì gần gũi, thiết tha với cuộc sống hàng ngày. Bác sẵn sàng hy sinh tất cả để phục vụ tổ quốc. Trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc kháng chiến dài đằng đẵng, thiên nhiên không chỉ che chở cho bộ đội mà còn giúp giải quyết những khó khăn trong sinh hoạt, nuôi dưỡng sức lực cho quân đội. Bác Hồ đã khắc họa thực tế ấy bằng những hình ảnh giản dị, mộc mạc trong bốn câu thơ miêu tả sinh hoạt hàng ngày một cách sinh động

Khách đến, Bác mời ngô nếp nướng,
Săn bắn về, thường có thịt rừng quay.
Non xanh, nước biếc thoải mái dạo,
Rượu ngọt, chè tươi thoả thích say.

Chỉ qua bốn câu thơ, người đọc đã cảm nhận được cuộc sống của những chiến sĩ kháng chiến trong núi rừng. Cuộc sống không hoàn toàn dư dả như “cơm gà, cá gỡ,” nhưng cũng không phải túng thiếu đến mức “cơm không có mà ăn” như một số người tưởng tượng. Cảnh sống giản dị mà đầy tình người, mộc mạc nhưng ấm áp, với những món ăn như ngô nếp nướng và thịt rừng quay, đã phản ánh sự lịch sự và hiếu khách của những người kháng chiến.

Những từ ngữ giản dị như “chén” cũng cho thấy niềm lạc quan, bất chấp khó khăn. Với tinh thần ấy, trước thiên nhiên kỳ thú, việc thư giãn bên những ly rượu, tách trà hay dạo chơi trong cảnh sắc thiên nhiên là hoàn toàn hợp lý và đời thường.

Hai câu kết:

Kháng chiến thành công ta trở lại,
Trăng xưa, hạc cũ với xuân này.

Nhấn mạnh sự bình dị và lạc quan của Bác Hồ, ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn của năm 1947 giữa núi rừng Việt Bắc. Những hình ảnh quen thuộc như trăng xưa và hạc cũ không chỉ mang lại sự an ủi mà còn thể hiện niềm tin và hy vọng vào một tương lai tươi sáng.

Tóm tắt ý chính?

Bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc” của Bác Hồ, viết vào mùa xuân năm 1947, diễn tả vẻ đẹp và sự bình dị của thiên nhiên cùng cuộc sống kháng chiến trong núi rừng. Bài thơ mở đầu bằng cảm xúc ngợi ca cảnh đẹp thiên nhiên và sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên. Bác Hồ mô tả cuộc sống kháng chiến không phải là sự sung túc hay thiếu thốn cực độ mà là sự giản dị, ấm cúng và lạc quan với những món ăn dân dã và cảnh sắc thiên nhiên phong phú. Hai câu kết của bài thơ thể hiện niềm tin lạc quan vào tương lai chiến thắng và mong muốn trở lại với cảnh đẹp của Việt Bắc sau chiến tranh.

Nội dung chính của bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc” của Bác Hồ tập trung vào các yếu tố sau:

Ngợi Ca Vẻ Đẹp Thiên Nhiên: Bài thơ bắt đầu bằng việc ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ của rừng núi Việt Bắc. Bác Hồ sử dụng các hình ảnh như tiếng vượn hót, chim kêu, cỏ cây hoa lá để thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Cảnh vật ở đây không chỉ là cảnh đẹp mà còn là biểu hiện của tình yêu thiên nhiên và tinh thần lạc quan của Bác.

Cuộc Sống Kháng Chiến Đơn Giản Mà Ấm Cúng: Bác Hồ mô tả cuộc sống của những người kháng chiến trong núi rừng bằng sự giản dị nhưng đầy đủ. Các món ăn như ngô nếp nướng, thịt rừng quay và các cảnh sắc thiên nhiên như non xanh, nước biếc đều được miêu tả với sự bình dị và chân thành. Điều này thể hiện tinh thần lạc quan và sự hòa hợp với thiên nhiên dù trong hoàn cảnh khó khăn.

Niềm Lạc Quan và Tinh Thần Yêu Nước: Bài thơ kết thúc bằng niềm tin vào sự thành công của cuộc kháng chiến và mong muốn trở lại với Việt Bắc khi kháng chiến kết thúc. Câu thơ “Kháng chiến thành công ta trở lại” thể hiện lòng tin vào tương lai và sự gắn bó sâu sắc với quê hương.

Như vậy, bài thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp mà còn là sự thể hiện tinh thần lạc quan, niềm tin vào cuộc kháng chiến và lòng yêu nước sâu sắc của Bác Hồ.